Theo kế hoạch, năm nay, huyện Phù Cát đưa vào sản xuất 77 ha ruộng muối, ở 2 xã Cát Minh và Cát Khánh. Thế nhưng  diêm dân đang vào vụ muối 2017 hết sức khó khăn.

Diêm dân Cát Minh thu hoạch muối.

Từ đầu vụ đến nay, thời tiết không thuận cho nghề muối, mưa lũ muộn, gây thiệt hại nặng nề, đồng ruộng bị sa bồi thủy phá, hàng ngàn tấn muối bị cuốn trôi. Lo cho việc khắc phục lại đồng muối để đi vào sản xuất, lại gặp thời tiết bất lợi nắng, mưa xen kẽ. Do vậy, đến cuối tháng 3/2017, Phù Cát chỉ mới đưa vào sản xuất hơn 60 ha ruộng muối, sản lượng thu hoạch cũng khoảng 1.500 tấn, chỉ bằng 1/3 so với năm ngoái, nhưng giá muối cũng chỉ ở mức 600 – 800 đồng 1 kg muối thường, 800 đến 1.000 đồng 1 kg muối sạch, thu nhập của diêm dân cũng vì thế mà giảm theo, cuộc sống của bà con diêm dân đang phải đối mặt với khó khăn.

Ông Trịnh Minh Bình, Chủ tịch UBND xã Cát Minh, cho biết: Những cơn lũ lịch sử cuối năm 2016 đã ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất muối năm nay. Trong đó một số diện tích sa bồi thủy phá, kết hợp với giá cả thấp, và bấp bênh; vào đầu vụ  thời tiết bất lợi, mưa xen kẽ liên tục. Nên vụ sản xuất năm 2017 hết sức khó khăn. Đến bây giờ toàn xã chỉ sản xuất được 55 ha, trong số 65 ha ruộng muối. Sản lượng muối thu hoạch được rất thấp, chỉ bằng 1/3 so với cùng kì các năm trước. Cuộc sống của diêm dân đang phải đối mặt với khó khăn.

Được biết những đợt lũ lớn cuối năm 2016 đã làm trôi 977 tấn muối dự trử của diêm dân, gây sa bồi thủy phá hơn 1 ha ruộng muối. Để tạo điều kiện  cho diêm dân khôi phục lại đồng ruộng vào vụ muối năm nay, Cát Minh được sự hổ trợ của Tỉnh 20 triệu đồng, xã trích ngân sách 5 triệu đồng tiến hành khắc phục sa bồi thủy phá 1 ha ruộng muối. Ngoài ra xã cũng trích nguồn kinh phí để hổ trợ cho bà con diêm dân mua bạt lót sản xuất muối sạch trên diện tích 5.000 m² ở thôn Đức Phổ 1, nhằm nâng cao chất lượng muối và dễ dàng hơn trong khâu tiêu thụ.

Tuy nhiên, Diêm dân Phù Cát đang bước vào vụ sản xuất với vô vàng khó khăn. Ông Huỳnh Ngọc Hân, ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh, cho biết: Năm 2016, gia đình ông chỉ sản xuất 4 sào trong số 6 sào ruộng muối. Thời tiết thuận lợi, nên thu hoạch được hơn 40 tấn muối, nhưng giá muối quá thấp chỉ bán được một nửa, một nửa còn lại để dự trử nhằm bán lấy vốn đầu tư cho vụ sản xuất muối năm sau, nhưng số muối dự trữ bị mưa lũ cuốn trôi mất, Vào vụ muối năm nay gia đình ông không còn vốn để thuê nhân công cải tạo lại ruộng muối và đi vào sản xuất. Ông Hân tâm sự: “Muối mình dự trữ để lại vụ tới bán ra lấy đồng vốn thuê nhân công, thuê máy móc cày bừa, mua sắm trang thiết bị để làm… Nhưng mà lụt lội lớn quá làm trôi hết, cho nên bà con rất là bí.”

Hậu quả thiên tai của năm trước để lại, gây không ít khó khăn về vốn cho việc đầu tư tái sản xuất của bà con diêm dân, cộng vào đó thời tiết diễn biến bất lợi cho nghề làm muối, từ đầu năm đến nay thường xuyên có mưa xen kẽ gây khó khăn đến sản xuất, thêm vào đó giá muối đầu vụ thấp, việc tiêu thụ bấp bênh, đã ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sản xuất, đời sống của bà con diêm dân, nhất là đối với các hộ chỉ sống bằng nghề làm muối mà không có nghề khác.

Ông Trương Minh Hùng ở thôn Đức Phổ 2, xã Cát Minh, cho biết: Vì chi phí đầu tư quá cao, nên vụ này ông chỉ đưa vào sản xuất 6 sào ruộng muối, giảm gần một nửa so với những năm trước. Trên diện tích này ông đã tự bỏ vốn mua bạt về lót để làm muối sạch. Do thời tiết không thuận, nên cũng chỉ mới thu được khoảng 1 tấn muối, với giá bán 1.000 đồng/ kg chưa đủ để bù cho chi phí. Ông Hùng bộc bạch: “Do thời tiết không thuận lợi cho việc làm muối, cộng vào đó giá muối quá thấp, đầu nậu thu mua muối ép giá, thêm vào đó thời tiết năm nay muộn nên chưa ai thu được bao nhiêu hết”

Trước vụ muối đầy khó khăn, qua gặp gỡ trao đổi bà con diêm dân Phù Cát nói chung và ở xã Cát Minh nói riêng, mong rằng Nhà nước cần có sự hổ trợ về thiệt hại do thiên tai gây ra làm mất lượng muối dự trữ, để có điều kiện về vốn khôi phục sản xuất, như đã hỗ trợ về giống đối với trồng trọt, hay vốn đối với tàu thuyền bị thiệt hại…. Thiết nghĩ đây cũng là nguyện vọng chính đáng, để giúp diêm dân khôi phục nghề sản xuất muối và ổn định cuộc sống.

Nghề làm muối khó nhọc, đòi hỏi cường độ lao động cao, và phụ thuộc rất lớn vào thời tiết, bà con diêm dân bán sức lao động của mình để tìm thu nhập là chính. Nhưng nhiều năm qua, người làm muối luôn gặp khó khăn do thời tiết biến đổi thất thường, cộng với điệp khúc “được mùa mất giá”. Nên đời sống diêm dân rất bấp bênh.

Góp phần giải quyết thực trạng này theo Ông Ông Trịnh Minh Bình, chủ tịch UBND xã Cát Minh cho rằng: Hiện nay việc sản xuất muối trên địa bàn xã Cát Minh diêm dân đang gặp rất nhiều khó khăn giá cả bấp bênh, có thời điểm giá quá thấp không đủ tiền công; đầu ra của muối cũng rất khó. Địa phương tiếp tục vận động nhân dân bỏ việc sản xuất muối trên nền đất như trước đây, vì giá bán thấp và bán không được để chuyển sang sản xuất muối sạch.  Hàng năm xã đã cân đối nguồn kinh phí phát triển sản xuất hổ trợ cho bà con diêm dân đầu tư mua vải bạt lót, nhưng bà con chưa thật sự hưởng ứng, vấn đề này xã tiếp tục vận động bà con thay đổi phương thức sản xuất nâng cao giá trị hạt muối góp phần tăng thu nhập ổn định cuộc sống. Đề nghị Nhà Nước xem xét tính toán việc đầu ra bao tiêu sản phẩm, ổn định giá cả; Đầu tư công nghệ sản xuất muối sạch trên diện tích lớn để nâng cao giá trị sản phẩm muối nhằm ổn định cuộc sống của bà con Diêm dân./.