Tình trạng giá heo hơi giảm sâu kỷ lục kéo dài từ trước Tết Nguyên đán đến nay đã khiến cho nhiều hộ chăn nuôi heo trên địa bàn tỉnh Bình Định bị lỗ nặng, nguy cơ “treo” chuồng rất cao. Do đó, việc tổ chức lại sản xuất, liên kết chăn nuôi theo chuỗi từ các khâu đầu vào cho đến khâu phân phối, tiêu thụ tiếp tục được đặt ra cấp thiết.

 Khốn đốn vì heo

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, từ đầu năm đến nay, giá heo hơi liên tục giảm và rất khó tiêu thụ. Hiện các hộ chăn heo nuôi nhỏ lẻ chỉ bán được từ 18.000-20.500 đồng/kg; các gia trại từ 21.000-22.500 đồng/kg. Điều đáng nói là trong khi giá heo hơi giảm sâu và khó tiêu thụ, nhưng giá thịt heo bày bán tại các chợ, siêu thị trong tỉnh đang ở mức 70.000-80.000 đồng/kg. Tình trạng trên kéo dài đã giúp các thương lái, siêu thị… kinh doanh buôn bán heo và thịt heo có lãi lớn, còn người chăn nuôi bị thua lỗ nặng.

Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh tổ chức điểm bán thịt heo giúp đỡ nông dân.Ảnh Xuân Dũng.

Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Hoài Ân cho biết: “Hoài Ân là địa phương có số hộ chăn nuôi nhiều nhất tỉnh. Mấy năm trước giá heo tăng cao, người nuôi heo có lãi nên hầu như nhà nào cũng tranh thủ xây chuồng, hộ ít nhất vài ba chục con, hộ nhiều lên đến hàng ngàn con. Tuy nhiên, thời gian gần đây, giá heo xuống thấp và khó tiêu thụ. Tình trạng nợ tiền mua thực phẩm của bà con nông dân với các đại lý rất lớn, khó có khả năng trả nợ, khiến đời sống của người chăn nuôi gặp rất nhiều khó khăn”.

Anh Trần Văn Vân ở thôn Gia Trị, xã Ân Đức, huyện Hoài Ân, với tổng đàn hơn 300 con, mỗi năm anh mua nợ tiền cám đến hơn 1 tỷ đồng. “Từ giữa năm 2016 đến nay lũ heo đã khiến tôi bị lỗ mất 400 triệu đồng. Tiếp đến heo chết trống chuồng, tôi không biết xoay đâu ra tiền để trả nợ. Dù đã vơ vét mọi nguồn trả bớt nợ để đại lý đầu tư tiếp cho mình nuôi, nhưng hiện tôi vẫn còn nợ tiền đại lý cám trên 300 triệu đồng”, anh Vân bộc bạch. 

Chị Nguyễn Thị Thiện ở thôn Định Trị, xã Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn than vãn: “Thấy giá heo năm 2015 được giá, mỗi con heo lãi từ 1-1,5 triệu đồng nên vợ chồng tui bàn nhau vay ngân hàng 50 triệu để mở rộng chuồng trại chăn nuôi heo. Đâu có ngờ giá heo lại giảm mạnh như vậy, mới vừa rồi tui xuất 20 con heo thịt, lỗ mất hơn 20 triệu đồng. Lãi ngân hàng chưa trả hết, hai vợ chồng phải đi làm mướn để kiếm tiền trả nợ”.

Giải pháp cứu người nuôi heo

Trước thực trạng đó, vừa qua, UBND tỉnh Bình Định tổ chức họp bàn giải pháp hỗ trợ nông dân trong chăn nuôi heo.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, nguyên nhân giá heo giảm mạnh là do thiếu thị trường tiêu thụ, lượng heo nuôi xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch bị “đóng băng”, giá thức ăn chăn nuôi ở mức cao…Điều này khiến giá heo hơi trên địa bàn tỉnh sụt giảm mạnh. Hiện giá heo hơi trung bình tại các địa phương trong tỉnh giảm hơn 50% so với cùng kỳ các năm trước. Mỗi kg thịt heo hơi, người chăn nuôi đang chịu lỗ từ 12.000-15.000 đồng.

Tuy giá heo hơi giảm mạnh, nhưng giá thịt heo bán ra tại các chợ vẫn cao, ở mức 70.000 - 80.000 đồng/kg. Tình trạng mở rộng chăn nuôi heo một cách tự phát của người chăn nuôi chưa được quản lý, kiểm soát chặt chẽ, trong khi giá heo hơi giảm mạnh. Số lượng lợn tồn đọng nhiều tạo điều kiện để tư thương ép giá, trục lợi.

Số dư nợ của các hộ chăn nuôi heo tại các ngân hàng thương mại tính đến cuối tháng 4/2017 là hơn 630 tỷ đồng. Bên cạnh đó, người chăn nuôi heo tỉnh ta cũng đang thiếu nợ tiền thức ăn cả nghìn tỷ đồng, riêng huyện Hoài Ân nợ tiền thức ăn hơn 700 tỷ đồng.

Ông Hồ Quốc Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu ngành nông nghiệp tỉnh và chính quyền các địa phương tạm dừng công việc chưa cần thiết, tập trung nguồn lực để “giải cứu” số lượng heo tồn trong nhân dân, giúp người dân giảm thiệt hại, xem đây là nhiệm vụ cấp bách.

Đồng thời, khẩn trương triển khai các cửa hàng bán thịt heo bình ổn giá tại các xã, huyện trong toàn tỉnh; giảm chi phí trung gian, giảm sự chênh lệch giữa giá thu mua và giá bán lẻ. Tỉnh hỗ trợ chi phí giết mổ; miễn các phí, lệ phí về kiểm dịch; miễn các thuế liên quan đến tiêu thụ thịt heo.

Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng cũng đề nghị ngân hàng khoanh nợ, giãn nợ, hỗ trợ lãi suất ưu đãi và vay mới để giúp người chăn nuôi vượt qua giai đoạn khó khăn. Các doanh nghiệp kinh doanh thức ăn phải giảm giá thành sản phẩm.

Cùng với đó, Sở Kế hoạch Đầu tư không cấp giấy phép mới cho các dự án chế biến thức ăn gia súc vì đã có quá nhiều và tạm dừng cấp các dự án chăn nuôi heo thịt. Đồng thời, tỉnh sẽ tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy chế biến thịt tại Bình Định.

Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng và hộ kinh doanh, các chợ trên địa bàn hạ giá bán các loại thịt heo để kích cầu tiêu dùng ở mức cao nhất; tăng giá mua đầu vào để giúp giảm thấp nhất thiệt hại cho người chăn nuôi.

Để giúp cho ngành chăn nuôi heo phát triển ổn định, ông Đặng Hoài Tân, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh cho biết: “Hướng đến, Hội Nông dân tỉnh tập trung tuyên truyền, vận động nông dân không tăng đàn heo, sắp xếp lại sản xuất chăn nuôi hộ, sản xuất theo chuỗi giá trị. Bên cạnh đó, tỉnh Hội sẽ rà soát các dự án vay nguồn vỗn Qũy Hỗ trợ nông dân để nuôi heo trong thời gian qua để có kế hoạch chia sẻ khó khăn với người nuôi heo. Ngoài ra,Hội sẽ  tích cực hướng dẫn người dân chăn nuôi theo hướng tập trung, sản xuất theo hướng liên kết, giảm bớt chi phí các khâu trung gian. Liên kết ngang giữa những người chăn nuôi với các cơ sở cung cấp thức ăn, vật tư thú y; liên kết dọc đối với doanh nghiệp thu mua bao tiêu sản phẩm để có đầu ra ổn định”.

Có thể thấy, với sự quan tâm kịp thời của chính quyền địa phương, sự vào cuộc đồng bộ của các ngành chức năng, như mở nhiều điểm bán thịt heo sạch, an toàn nhằm hỗ trợ người chăn nuôi, tuy vẫn còn tồn đọng số lượng lớn thịt heo vẫn chưa được tiêu thụ nhưng bước đầu mang lại hiệu quả khả quan. Hy vọng thời gian tới, vấn nạn heo rớt giá, thị trường tiêu thụ không còn là nỗi lo của người nông dân.