Trong những ngày qua, ngư dân vùng ven Đầm và Biển Đề Gi thuộc các xã Cát Khánh, Cát Minh ( Phù Cát), Mỹ Cát, Mỹ Thành ( Phù Mỹ) ra khơi đánh bắt Ghẹ rất phấn khởi vì những chuyến ra biển đầu vụ trúng đậm ghẹ nhàn, ghẹ nhím.
Những ngày tháng tư này, ngư dân nghề lưới ghẹ sống ven Đầm và biển Đề gi phấn khởi hơn bao giờ hết, vì khởi đầu vụ khai thác được mùa lưới ghẹ, ai cũng có thu nhập kha khá để trang trải cho cuộc sống. Anh Nguyễn Văn Thao, vừa xách giỏ ghẹ lên bờ để bán cho các chủ nậu, cho biết: "Ghẹ ba ghi và cúm núm chưa gỡ xong nhưng phải đem ghẹ nhàn, nhím bán trước, nếu không ghẹ chết sẽ bị giảm nửa giá tiền". Thông thường ghẹ nhàn, nhím còn sống các chủ nậu mới mua, còn bị chết thì chỉ mua bằng giá tiền ghẹ ba ghi. Vì vậy vào đến bờ là ngư dân tranh thủ gỡ ghẹ nhàn, nhím bán trước, nếu chủ nậu chưa đến mua thì phải rộng dưới nước biển để khỏi bị chết. Ghẹ có 3 loại gồm ghẹ nhím, ghẹ nhàn và ghẹ ba ghi. Một kilôgam ghẹ nhàn, nhím bán với giá 135.000 đồng và ghẹ ba ghi 75.000 đồng/kg.
Mùa ghẹ bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 8 (âm lịch), các tháng còn lại ít ghẹ hơn, nhưng ngư dân vẫn ra khơi đều đặn, trừ khi biển động mới ở nhà. Hiện tại hàng đêm trên Đầm và biển Đề Gi có gần 100 phương tiện làm nghề lưới ghẹ. Thuyền có công suất nhỏ từ 10 đến 20 CV khai thác trong đầm, trên 20 CV khai khác trên biển cách bờ từ 2 đến 6 hải lý.
Theo lời kể của ngư dân, vào thời điểm đầu vụ, họ sản xuất nhàn rỗi từ 9 - 10 giờ đêm đến khoảng 5 - 6 giờ sáng. Còn mùa biển động, vất vả hơn, họ phải thả lưới ghẹ từ 6 - 7 giờ đêm đến 8 – 9 giờ sáng. Sự khác nhau của nghề này còn biểu hiện ở phương tiện khai thác, có thể là thuyền thúng gắn máy hoặc phương tiện có công suất vài chục mã lực. Ngư trường có thể sát ngay ven bờ biển Đề Gi hoặc trong Đầm Đề Gi. Trung bình mỗi chuyến biển từ đêm đến sáng thu được vài chục ký có khi trúng lớn trên 200 ký ghẹ. Tùy thời điểm ghẹ bán được giá cao thấp khác nhau nhưng ngư dân cũng thu được vài trăm nghìn đến vài triệu đồng sau khi khấu hao giá thành sản xuất.
Nghề đánh bắt ghẹ không khác các nghề khai thác hải sản khác là mấy vì đều dùng lưới để sản xuất. Tuy nhiên, nghề này đòi hỏi phải khéo léo và có thủ thuật riêng. Tùy theo con nước lặng yên hay chảy xiết mà thả lưới nông sâu, dày mỏng khác nhau. Gỡ ghẹ thu được đòi hỏi phải nhanh mà khéo để ghẹ đừng mất đi càng của chúng.
Ông Nguyễn Văn Tâm- thôn Đức Phổ 2 xã Cát Minh, người có thâm niên trên 10 năm hành nghề lưới ghẹ trên Đầm Đề Gi cho biết: Vài năm gần đây ghề lưới vây mất mùa, nên tàu ít ra khơi. Vì vậy một số ngư dân hành nghề lưới vây đã sắm thêm lưới ghẹ để ra khơi lúc nông nhàn. Mỗi chuyến ra khơi kiếm được từ 500.000 đến 3.000.000 đồng, bèo lắm cũng kiếm được 200.000 đồng. Nếu may mắn đánh được tôm đất, cá mú thì thu nhập đôi, ba triệu đồng chứ không ít. Tuy nhiên, người theo nghề vẫn luôn trăn trở là ngư trường đánh bắt đang bị cạn kiệt bởi một số ngư dân dùng xung điện xiếc máy để khai thác hải sản trên đầm Đề Gi ngày một gia tăng./.