Qua 7 năm, xã Cát Tài, huyện Phù Cát triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, xã đã đầu tư gần 170 tỷ đồng xây dựng các công trình cơ bản, trong đó, trung ương hỗ trợ 74 tỷ đồng, tỉnh hỗ trợ 58 tỷ đồng, huyện hỗ trợ 18 tỷ đổng, xã đầu tư 12 tỷ đồng, con em xa quê hỗ trợ 05 tỷ đồng, nhân dân trong xã đóng góp 03 tỷ đồng. Nhờ vậy, đến cuối năm 2015, xã đã cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí xây dựng NTM. Đường giao thông nông thôn và đường giao thông nội đồng được cứng hóa, hệ thống thủy lợi bảo đảm tưới tiêu nước cho đồng ruộng, xã có 8/8 thôn có nhà văn hóa, trạm y tế được xây mới đạt chuẩn quốc gia, trường tiểu học, trường mầm non được xây mới, nâng cấp, khu tập kết rác thải được xây dựng bảo đảm vệ sinh môi trường... Tất cả các công trình đó đều đã được thanh quyết toán đầy đủ, không có nợ đọng, diện mạo làng quê có nhiều khởi sắc...
Ông Nguyễn Bá Quang- Chủ tịch UBND xã Cát Tài cho biết:“Địa phương huy động kinh phí xây dựng Nông thôn mới từ nhiều nguồn khác nhau.Trong đó, tranh thủ nguồn vốn của Trung ương, tỉnh, huyện, vốn ngân sách xã bán từ đấu giá quyền sử dụng đất; mà đặc biệt là huy động vốn của nhân dân, đặc biệt là thu hút nguồn đầu tư của con em Cát Tài làm ăn xa quê, ủng hộ cho quê hương xây dựng NTM. Một trong những cố gắng trong xây dựng Nông thôn mới là chỉ đạo quyết liệt của Đảng uỷ, chính quyền, sự ụng hộ của Mặt trận các đoàn thể và của nhân dân. Ðể có được kết quả ấy trong điều kiện tài chính của địa phương còn khó khăn, Cát Tài đã có cách làm riêng, sáng tạo, phù hợp với đặc thù của xã, đó là không chạy theo thành tích, có vốn đến đâu làm đến đó, làm theo hình thức trải chiếu làm hết thôn này qua thôn khác, làm hết đoạn đường này qua đoạn đường khác, triệt để tiết kiệm nguồn vốn”.
Với các tiêu chí đã đạt, xã tập trung giữ vững và nâng cao chất lượng, đồng thời tập trung nguồn lực để hoàn thành các tiêu chí gần đạt, các tiêu chí dễ thực hiện mà không cần nhiều kinh phí. Với phương châm trong xây dựng Nông thôn mới của Cát Tài là phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực và tạo sự đồng thuận của nhân dân. Đặc biệt, trong quá trình đầu tư xây dựng cơ bản, Cát Tài luôn tập trung xây dựng các công trình thiết yếu, không xây dựng tràn lan, tính toán dự trù kinh phí hợp lý, sát với điều kiện thực tế của địa phương. Đối với các tiêu chí cần nhiều kinh phí, xã đề ra chủ trương tiết kiệm trong xây dựng cơ bản, những việc gì dân làm được thì để dân tự làm, không nhất thiết việc gì cũng thuê, khoán trong khi nguồn lao động trong dân đang dư thừa. Chẳng hạn như đào đắp, cứng hóa hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng chủ yếu do nhân dân bỏ công làm là chính; do đó đã tiết kiệm được khá nhiều kinh phí mà lại thực hiện được chủ trương “ Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ”, được nhân dân đồng tình hưởng ứng.
Điển hình 78 hộ dân ở xóm 1 thôn Thái Thuận, đã góp trên 117 triệu đồng ( mỗi hộ góp 1,5 triệu đồng), để mua vật liệu, xã hỗ trợ xi măng; đã làm mới gần 300m đường giao thông liên xóm. Ông Trần Ngọc Diệt, một người dân ở xóm 1, thôn Thái thuận, là người đi đầu trong việc vận động quyên góp làm bê tông đường giao thông nông thôn; ông Diệt bày tỏ: “ Tôi vận động bà con quyên góp, mỗi hộ 1,5 triệu đồng để xây dựng tuyến đường, cho bà con đi lại cũng như vận chuyển hàng hóa thuận tiện; nhất là trong mỗi mùa thu hoạch lúa và các loại hoa màu khác”.
Các công trình: trường học, trạm y tế, nhà văn hóa thôn; xã khảo sát, đánh giá, công trình, hạng mục nào còn giá trị sử dụng lâu dài và phù hợp quy hoạch thì sửa chữa, nâng cấp để tiếp tục sử dụng, đồng thời xây dựng thêm những hạng mục còn thiếu chứ không nhất thiết phá đi làm lại gây tốn kém kinh phí và thời gian. Với những cách làm ấy, Cát Tài khi về đích NTM, không có nợ đọng xây dựng cơ bản.
Chia sẻ “bí quyết” của xã, ông Đinh Văn Quyền, Phó Bí thư Đảng ủy xã Cát Tài cho rằng: Phương châm của Đảng bộ, chính quyền xã khi bắt tay vào xây dựng NTM là không đầu tư dàn trải, mà xã luôn ưu tiên cho những công trình thiết yếu, bức xúc của đời sống nhân dân. Xã tập trung huy động đa dạng các nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng, bằng cách là nắm chắc nguồn vốn mới đầu tư và xã đã tập trung vào các nguồn lực trong nhân dân và sự đóng góp của con em thành đạt ở địa phương làm ăn xa. Cộng với việc đấu giá quyền sử dụng đất để có kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng. Cho nên trong thời gian qua, sau khi xây dựng NTM, xã Cát Tài không còn nợ đọng".
Nhờ sự đồng thuận của nhân dân, sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương và các Hội đoàn thể, sau 7 năm xã Cát Tài đã huy động được gần 170 tỷ đồng để đầu tư xây dựng và hoàn thiện các tiêu chí NTM, đặc biệt xã ưu tiên vốn cho công trình dân sinh, phục vụ sản xuất, thực hiện theo cơ chế đặc thù “Nhà nước và nhân dân cùng làm” và làm theo khả năng thực tế của địa phương. Nhờ đó, các công trình trong xã đều được thực hiện theo lộ trình chặt chẽ, không dàn trải, không chạy theo phong trào. Mặc dù không “ồ ạt”, nhưng qua mỗi năm, xã lại có thêm 1 - 2 tiêu chí cần huy động cao về nguồn vốn được hoàn thành một cách chắc chắn như: Giao thông, thủy lợi, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, điện… Chính vì thế đến cuối năm 2015 xã cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM với chất lượng tốt mà không có nợ đọng.
Mỗi con đường nhỏ hoàn thành, mỗi phòng học, cơ sở vật chất y tế được đầu tư, khi nghiệm thu và đưa vào sử dụng cũng là khi vốn đầu tư được thanh quyết toán. 7 năm qua, diện mạo nông thôn ở Cát Tài không ngừng khởi sắc, 100% đường giao thông nông thôn và trục chính giao thông nội đồng được bê tông hóa và cứng hóa, đáp ứng nhu cầu đi lại, phục vụ đắc lực cho sản xuất. Hệ thống điện, hệ thống công trình thủy lợi, cơ sở vật chất giáo dục, y tế… đến nay đều cơ bản hoàn thiện, khang trang, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
Hiện nay, xã Cát Tài không chỉ chú trọng giữ vững, nâng cao các tiêu chí mà còn hướng đến mục tiêu xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2020./.