Cơ cấu kinh tế của xã Cát Khánh, huyện Phù Cát rất đa dạng, bao gồm: Ngư- diêm, nông, lâm nghiệp, thương mại dịch vụ. Dựa vào lợi thế đó, xã Cát Khánh xây dựng kế hoạch chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), phấn đấu về đích vào cuối năm 2019. Đến nay, xã Cát Khánh, đã hoàn thành 15/19 tiêu chí. Mục tiêu của xã từ nay đến hết năm 2019 là phấn đấu hoàn thành 04 tiêu chí còn lại là: Thủy lợi, giao thông, trường học và hộ nghèo.
Nằm ven cửa biển Đề Gi, xã Cát Khánh có thế mạnh về nuôi trồng và đánh bắt thuỷ hải sản, trong đó tập trung chủ yếu ở 2 thôn An quang Tây và An quang Đông. Toàn xã hiện có 388 phương tiện đánh bắt thuỷ hải sản thường xuyên; trong đó có 180 chiếc có công suất từ 90CV trở lên và gần 80 ha ao đìa nuôi tôm, cá, cua. Tổng sản lượng khai thác, đánh bắt, nuôi trồng thủy sản hằng năm đạt trên 15.000 tấn. Ngoài ra, trong thời gian nhàn rỗi, nhiều hộ dân trên địa bàn đi khai thác thuỷ hải sản tự nhiên ven bờ như cá chua bột, sò, ốc tại vùng bãi triều ven Đầm Đề Gi.
Nhờ phát huy tốt những thế mạnh này, mức thu nhập của người dân trên địa bàn được cải thiện đáng kể trong những năm qua. Nhiều hộ phấn đấu trở thành hộ có thu nhập khá và giàu. Đến nay, mức thu nhập bình quân đầu người của xã Cát Khánh đạt trên 30,5 triệu đồng/người/năm, hộ nghèo còn 7,49% theo tiêu chí mới (năm 2017). Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm đạt trên 14,6 %. Cơ cấu kinh tế trong các ngành chuyển dịch tích cực và đúng hướng. Trong đó, kinh tế biển đóng vai trò quan trọng, chiếm 2/3 trong tổng sản phẩm xã hội.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Thành Tiến, Chủ tịch UBND xã Cát Khánh, cho biết: “Xây dựng NTM là một chủ trương lớn mang lại nhiều thay đổi cho diện mạo và đời sống người dân nông thôn. Do đó, trong quá trình triển khai thực hiện, xã đã thành lập ban chỉ đạo xây dựng NTM từ xã đến các thôn; xây dựng các kế hoạch cụ thể về đầu tư xây dựng cơ bản, phát triển sản xuất... Đồng thời xây dựng NTM trên cơ sở huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc và đảm bảo các nguyên tắc dân chủ ở cơ sở để nhân dân được biết, được bàn, được làm, được kiểm tra; phát huy hiệu quả hoạt động của Tổ giám sát đầu tư cộng đồng. Qua đó tạo sự đồng thuận, thống nhất từ cán bộ đến nhân dân để triển khai hiệu quả các phần việc góp phần sớm hoàn thành các tiêu chí trong xây dựng NTM”.
Hơn 7 năm qua, xã Cát Khánh đã huy động hơn 78,5 tỷ đồng; để xây dựng nông thôn mới, chủ yếu là mở rộng và xây dựng các cơ sở hạ tầng phục vụ đời sống dân sinh. Trong đó, Trung ương hỗ trợ 10,7 tỷ đồng, tỉnh hỗ trợ 5,6 tỷ đồng ngân sách xã gần 56 tỷ đồng, người dân đóng góp 1,5 tỷ đồng, còn lại là các nguồn vốn khác….Ngoài ra, nhân dân còn tự nguyện hiến đất, cây cối, vật kiến trúc và đóng góp tiền lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng công cộng trên các tuyến đường giao thông liên thôn, liên xóm; tạo thuận lợi cho việc đi lại vào ban đêm.
Điển hình như: thôn An quang Đông, nhân dân đã tự nguyện tháo dỡ hàng rào, cổng ngõ, hiến đất và góp trên 152 triệu đồng, để làm 2 tuyến đường bê tông xi măng từ Bưu điện Đề Gi đến Trường mẫu giáo An quang Đông và từ Thôn Chánh Lợi đến thôn An quang Đông; với chiều dài gần 1,2 km, rộng 3m. Đi trên con đường mới, ông Nguyễn Hữu Hùng- Trưởng thôn An quang Đông bảo rằng, trước đây khi trời mưa, thì lầy lún, trời nắng thì cát dũi, rất khó khăn trong việc đi lại. Bây giờ đã khác xưa rồi, đường làng được bê tông hóa sạch đẹp, trời mưa vẫn cứ vô tư mà đi trên đường bê tông xi măng phẳng lì. Ông Hùng cho biết thêm:
“ Chúng tôi kiên trì tuyên truyền cho dân nghe, dân hiểu về lợi ích của việc làm đường GTNT; mỗi người đóng góp từ 200- 400.000 đồng tuỳ theo điều kiện kinh tế gia đình; để xây dựng con đường khang trang, sạch sẽ, thông thoáng cho con em đi học dễ dàng”.
Được biết, trong những năm qua, bên cạnh việc chú trọng đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, tập trung khai thác có hiệu quả các nguồn thu tại chỗ và động viên nhân dân đóng góp cùng ngân sách nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ bản hoàn thành các hạng mục công trình phục vụ tốt cho nhu cầu phát triển kinh tế, dân sinh thì vấn đề tập trung phát triển, xây dựng các mô hình mới trong sản xuất, tích cực chuyển đổi cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, được Đảng ủy, UBND xã đặt lên hàng đầu. Xã đã tích cực nhân rộng và phát triển các mô hình sản xuất mới, đẩy mạnh việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ứng dụng khoa học, công nghệ, đưa các loại giống cây trồng, vật nuôi có hiệu quả cao vào sản xuất. Đối với ngành trồng trọt đã quy hoạch thành công các vùng chuyên canh có năng suất, chất lượng, hiệu quả cao như vùng sản xuất lúa giống, vùng sản xuất các loại cây trồng cạn như: đậu phụng, bắp lai, dưa hấu…. có giá trị năng suất cao, từ đó đã nâng cao sản lượng, giá trị trên ha canh tác, sản lượng lương thực có hạt bình quân đạt trên 3.970 tấn. Giá trị sản xuất/ ha canh tác đạt từ 120-150 triệu đồng.
Cùng với phát triển kinh tế, Cát Khánh đẩy mạnh phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, quốc phòng an ninh, xây dựng các thiết chế văn hóa ở vùng nông thôn ven biển gắn với nâng cao dân chủ cơ sở. Đồng thời, tích cực xóa đói- giảm nghèo, giải quyết các vấn đề xã hội; nhằm không ngừng nâng cao đời sống cho nhân dân, Xây dựng và củng cố hệ thống chính trị vững chắc.
Ông Đinh Thành Tiến- Chủ tịch UBND xã Cát Khánh, quyết tâm về đích NTM đúng lộ trình như sau: “Cát Khánh phấn đấu về đích NTM vào năm 2019. Vấn đề đặt ra hiện nay là xã tập trung mọi nguồn lực, vận động các Doanh nghiệp, nhân dân và tranh thủ sự hỗ trợ của cấp trên, đẩy nhanh tiến độ; tiêu chí dễ làm trước- khó làm sau; quyết tâm hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM đúng kế hoạch đề ra”.
Dù còn một số tiêu chí nữa cần phải làm, nhưng dẫu sao về với Cát Khánh hôm nay, chúng tôi dễ dàng nhận thấy sự thay da đổi thịt trên từng đường làng, ngõ xóm của vùng ven cửa biển Đề Gi.