Mặc dù thời gian qua ngành chức năng của tỉnh và huyện Tuy Phước triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn việc khai thác thủy sản bằng xung điện xiếc máy (XĐXM) trên đầm Thị Nại, tuy nhiên hiệu quả mang lại không cao, nguồn lợi thủy sản (NLTS) vẫn tiếp tục bị xâm hại, môi trường sinh thái bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ghe XDXM khai thác thủy sản trái phép đậu trên đầm Thị Nại.

 Sau Tết Kỷ Hợi 2019 có dịp đi dọc theo tuyến đê Đông qua địa bàn huyện Tuy Phước, đến 2 thôn Nhân Ân và Lộc Hạ, nhìn bên phía ngoài đê có hàng chục ghe XĐXM mang gọng xiếc có cả lưới và dây điện đậu nghênh ngang trên mặt đầm, chờ đêm xuống là ra khơi đánh bắt. Ông Nguyễn Văn Bình, ở thôn Lộc Hạ, xã Phước Thuận, hành nghề lưới gõ, ca thán: Tôm cá ngày càng ít đi cũng do tệ nạn XĐXM gây ra, họ dùng lưới cài điện vào 2 gọng xiếc có mắc lưới cho ghe chạy ủi bắt không sót thứ gì kể cả hiện nay vào mùa sứa mà không có một con và gần 5 năm nay xuất hiện thêm lưới lồng (lờ dây, lồng xếp mắt lưới nhỏ do Trung Quốc sản xuất) cũng làm cạn kiệt NLTS. Bà con làm nghề truyền thống chúng tui phản ánh thì ngành chức năng có ra quân xử lí, nhưng rồi cũng đâu vào đấy, giờ số ghe hoạt động đánh bắt XĐXM và lưới lồng ngay tại địa phương tui cũng tăng lên từng ngày, vì họ thấy người kia làm được thì mình cũng làm được, họ còn kết đoàn toán thông tin cho nhau mỗi khi lực lượng chức năng ra quân. Đêm đến họ đưa ghe máy tràn cả ra vùng đầm, mình nói thì họ hung hăng chửi, ném đá, hay cho ghe ủi luôn chồ rớ, lưới nên không ai dám động đến họ.

Ông Huỳnh Văn Trinh, Trưởng thôn Nhân Ân, xã Phước Thuận, điểm nóng XĐXM thừa nhận : Cả thôn có hiện có 50 – 70 ghe hoạt động XĐXM. Khi ngành chức năng ra quân thì họ nằm bờ, hết ra quân là hoạt động lại bình thường. Tổ đồng quản lí bảo vệ NLTS của xã tuy đến tận nhà tuyên truyền, động viên làm cam kết chuyển nghề, họ vẫn hứa, nhưng không bao giờ thực hiện, bỡi có làm gì được họ đâu vì nhuận sau mỗi lần ủi kiếm 3 – 7 triệu đồng, trong khi phương tiện hành nghề mua sắm chỉ 20 – 30 triệu đồng/ chiếc, đi làm 1 – 2 tuần là thu đủ vốn. Nếu phát hiện bị bắt chỉ xử phạt hành chính, thu phương tiện thì về sắm lại nên không ai ngán vì chính quyền chưa có biện pháp chế tài đủ mạnh.

Còn ông Hồ Đắc Ngà, Bí thư chi bộ thôn Lộc Hạ, xã Phước Thuận cũng nằm trong điểm nóng XĐXM, bức xúc: Hoạt động XĐXM cũng 15 – 20 năm rồi, nhân dân trong thôn đề nghị chính quyền can thiệp và Chi cục bảo vệ NLTS có biện pháp triệt tận gốc và trong các kỳ tiếp xúc cử tri HĐND tỉnh, huyện, bà con cũng kiến nghị nhiều lần đề xuất dẹp XĐXM, không hiểu sao vẫn chưa giải quyết triệt để.

Theo ông Lê Đức Quang, Phó Chủ tịch UBND xã, Chủ tịch Hội đồng điều hành liên xã quản lý bảo vệ NLTS Bắc đầm Thị Nại, thì hoạt động XĐXM ở địa phương 2 năm trở lại đây có chiều hướng gia tăng phát triển. Mặc dù công tác tuyên truyền, kể cả phối kết hợp với Chi cục Bảo vệ NLTS tỉnh, Đội phòng chống XĐXM của huyện tổ chức tuần tra nhưng kết quả mang lại không cao, do mọi hoạt động của ngành chức năng các đối tượng đều biết trước. Mặt khác, chế tài xử lý tại bến đậu đỗ không thực thi bỡi các ghe mang gọng xiếc còn để chình ình trên bến mà không xử lí được, chỉ được bắt khi các ghe này đang hành nghề cấm. Xã kiến nghị ngành chức năng nếu các ghe thuyền có gọng xiếc là xử lý ngay tại bến tịch thu hoặc cưa gọng phá hủy. Đồng thời thành lập lực lượng chuyên trách túc trực trên đầm ngày đêm tuần tra có như vậy mới xử lý rốt ráo nghề cấm chứ không như hiện nay lâu lâu mới ra quân mang lại kết quả không cao.

Được biết: Để giải quyết vấn nạn trên và để bảo vệ nguồn lợi thủy sản năm 2004 huyện Tuy Phước đã thành lập Đội phòng chống xung điện xiếc máy (XĐXM) duy trì cho đến nay, trang bị ca nô hoạt động tuần tra ngày đêm và năm 2011cho đến nay huyện lại thành lập Hội đồng điều hành liên xã (Phước Thuận, Phước Sơn, Phước Hoà và Phước Thắng) quản lý bảo vệ NLTS Bắc đầm Thị Nại, từ lúc thành lập và đi vào hoạt động tuy có tăng cường công tác tuyên truyền, vận động và đã bắt xử lý nhiều trường hợp, nhưng tình hình hoạt động nghề cấm vẫn không hề giảm.

“Việc hành nghề cấm trên vùng đầm Thị Nại thuộc địa bàn huyện Tuy Phước hiện diễn biến khá phức tạp, hy vọng Luật Thủy sản có hiệu lực từ 1.1.2019 sẽ giải quyết vấn nạn trên và tỉnh đang nghiên cứu thành lập lực lượng chuyên trách kiểm ngư hoạt động trên đầm thường xuyên và trong tháng 1.2019 này Sở Nông nghiệp - PTNT tỉnh đã có phương án đề nghị huyện đóng góp trong đó có đề xuất xử lý các ghe hoạt động XĐXM tại bến bãi và sẽ hoàn thiện triển khai thực hiện trong quí 2 năm nay”. Ông Phạm Quang Ân, Phó Phòng Nông nghiệp – PTNT huyện, chia sẻ.