Theo nhận xét của bà con nông dân thì việc áp dụng sản xuất theo mô hình cánh đồng mẫu lớn, rất có hiệu quả. Người nông dân tham gia mô hình được hướng dẫn kỹ thuật xuống giống, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đồng loạt theo đúng kỹ thuật, nên năng suất và hiệu quả cao hơn hẳn so với trước, nông dân rất phấn khởi và đồng tình. Việc sử dụng “3 cùng” (cùng giống, cùng đồng, cùng thời gian); nên việc điều tiết nước và chăm sóc được thuận lợi hơn nhiều so với trước, lúa chín tập trung nên có thể ứng dụng cơ giới hóa trong thu hoạch, làm giảm chi phí nhân công, tăng hiệu quả. Các khâu kỹ thuật được bà con áp dụng đúng quy trình 3 giảm- 3 tăng, nên lúa sinh trưởng đồng đều, sâu bệnh được khống chế. Nhờ đó mà năng suất cao hơn ruộng ngoài mô hình từ 5-7%. Đồng thời các chi phí về giống, thuốc BVTV, công lao động cũng giảm nhiều. Qua tính toán tại các điểm triển khai cho thấy tại mô hình đã cho hiệu quả cao hơn so với ngoài mô hình từ 4 triệu đến 12 triệu đồng/ha (đối với cây lúa) và từ 11 - 12 triệu đồng/ha ( đối với cây đậu phụng).
Các mô hình trình diễn được tổ chức theo mùa vụ tại từng địa phương, đã cho những kết quả hết sức thuyết phục; nhờ việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật một cách cân đối và hợp lý mà vẫn đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng cũng như năng suất và chất lượng sản phẩm. Hiệu quả kinh tế cuối cùng trên cùng một đơn vị diện tích cũng cao hơn so với phương pháp canh tác truyền thống. Mô hình còn góp phần giảm công lao động, giảm áp lực nhân công mỗi khi vào vụ sản xuất và thu hoạch lúa, từng bước hiện thực hóa sự liên kết 4 nhà; CĐML bón phân hợp lý, giảm phân đạm gây ô nhiễm môi trường và tồn dư trong nông sản, ít sâu, nên giảm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. CĐML còn sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh nên giúp cải tạo đất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Mục tiêu lâu dài của CĐML là từng bước hình thành những vùng sản xuất chuyên canh, tạo ra sản phẩm hàng hóa tập trung, với sản lượng lớn và gắn kết 4 nhà: Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông và nhà doanh nghiệp, từ khâu sản xuất đến tiêu thụ và chế biến sản phẩm. Hiệu quả rõ rệt nhất của mô hình này là giúp người nông dân tiếp cận và áp dụng được tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, chuyển từ thói quen canh tác theo kiểu truyền thống sang sản xuất theo quy trình khoa học, tạo ra sản phẩm chất lượng cao.
Ông Vũ Quốc Bảo- Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Phù Cát cho biết: “Với kết quả bước đầu của các CĐML, là năng suất cao hơn, chi phí giảm hơn, hiệu quả đem lại cho nông dân khá hơn. Đặc biệt, là sử dụng các loại phân hữu cơ, chế phẩm vi sinh học, góp phần sản xuất bền vững”.
Hiệu quả kinh tế trong các "Cánh đồng mẫu lớn" tăng 15-22%. Riêng biện pháp thâm canh lúa cải tiến triển khai ở các cánh đồng lúa, kết quả đã giảm 25-40% lượng giống, 15-20% phân đạm, 15-20% lượng nước tưới, hạ giá thành sản phẩm 10%, tăng hiệu quả kinh tế từ 20 - 30%.
Ngoài hiệu quả kinh tế, thông qua thực hiện mô hình “Cánh đồng mẫu lớn”, mối liên kết giữa 4 nhà đã tạo sự nhận thức và niềm tin của người nông dân trong việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất. Bên cạnh đó, nông dân huyện Phù Cát cũng đã từng bước chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp độc canh cây lúa (ở các xã vùng đông nam huyện) sang trồng các loại cây màu phù hợp với điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng, góp phần nâng cao hiệu quả, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống của người dân.
Song, quy mô và hiệu quả của mô hình này vẫn còn chưa tương xứng so với mục tiêu đề ra. Vì hầu hết ruộng đồng trên địa bàn huyện đều nhỏ, nông dân canh tác theo kiểu manh mún, tự phát; thửa ruộng lớn nhất cũng chỉ có 3 sào (1.500m2), nhỏ nhất 1 sào ( 500m2); điều này gây khó khăn trong việc sản xuất đồng loạt, tập trung, cũng như áp dụng cơ giới hóa vào canh tác. Đặc biệt, mối liên kết giữa 4 nhà còn thiếu bền vững, chưa đồng bộ; vai trò của doanh nghiệp trong việc gắn nông dân với thị trường, cung cấp đầu vào, tiêu thụ đầu ra đến nay chưa có giải pháp hữu hiệu. Chưa có doanh nghiệp nào đủ mạnh để có thể ký kết hợp đồng ràng buộc trách nhiệm thu mua sản phẩm cho người nông dân.
Do vậy, nông dân tham gia mô hình chưa nhận được nhiều hỗ trợ đáng kể về vốn, phân bón, cây giống, khoa học kỹ thuật và thị trường từ Nhà nước, nhà khoa học và Doanh nghiệp. Trong khi đó, việc thực hiện CĐML cũng gặp khó khăn về điều kiện tự nhiện như địa hình không bằng phẳng, khó dồn điền đổi thửa; chưa hết, vụ đông xuân thường gặp thời tiết lạnh, nhiều sâu bệnh nên nông dân phải sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật, vụ hè thu thì bị khô hạn, làm tăng chi phí sản xuất, giảm năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế.
Để thực hiện CĐML thật sự đạt hiệu quả cao, thời gian tới huyện Phù Cát cần có sự tương tác hợp lý, để thu hút các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp như sản xuất phân bón, giống, thuốc bảo vệ thực vật, chế biến nông sản…tham gia và hỗ trợ tích cực cho nông dân từ đầu vào cho đến đầu ra và tiêu thụ sản phẩm; góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho nông dân./.
Tiếng nói nông dân
Trực tuyến: 197